Daha önceki yazılarımızda Covid-19 salgınında 2. dalganın tedbirlerin gevşetilmesi ile alakalı olabileceğini söylemiştik. Tedbirlerin gevşetileli çok olduğu İspanya (2031), Fransa (1392), Almanya(860) ve İngiltere(763)'de vakaların ikinci zirve yolunda yükseldiğini görüyoruz. Rusya 5475, Ukrayna 1022 vaka ile hatalığın yine çokça görüldüğü yerler. Ancak beklendiği gibi ölüm oranlarında bir yükselme yok. Ölüm oranları %1-2 civarında. Dünya tarihindeki benzer salgınlarda ikinci dalga hep daha öldürücü olmuş ve büyük kayıplar ikinci dalgalarda verilmiştir. Bu konuda avantajlı olduğumuzu söylemek lazım. Hastalığın seyrini büyük oranda çözdük, etkili tedavi şemalarını belirledik. Daha organizeyiz diyebilirim. Bilim Kurulumuza ve Sağlık Bakanlığı'mıza bir kere daha minnettarlığımızı belirtmeliyim. Devletimiz bu konuda ayakta durabilen eder ülkelerden.
Tam da buradayken ölüm oranlarının düşük olmasında ve salgının kontrol altında tutulmasında sağlık çalışanlarının özverisini atlamamak lazım. Acil, poliklinik, servis, yoğun bakım her yerde görev yerlerini terk etmeden hayatları pahasına hastalıkla mücadeleye devam ediyorlar. Üç aylık tavandan döner sermaye desteğinden sonra pek çoğu maddi mağduriyet yaşamakta. Salgının başından beri özveri ve basiretini kaybetmeyen yöneticilerin bu konuda da duyarlı olacaklarından eminim.
Covid-19 ile ilgili çalışmalar da devam ediyor. Filogenetik çalışmalarda muhatab olduğumuz virüsün 40 yıldır Yunnan eyaletindeki yarasalarda zaten yaşadığı bulunmuş. İşin tuhafı bu virüs yaklaşık 1000 kilometre kimseye bulaşmadan Wuhan eyaletine gelmesi. Şunu belirtelim Yunnan eyaletindeki yarasalar uçarak Wuhan'a gelmiyor.
Hidroksiklorokin ilacı ile spekülasyonlar da artıyor. Kişisel görüşüm hala bu ilacın enfeksiyonun başlangıcında etkili olduğu. İmmun sistem üzerinden etkili olduğunu düşünüyorum. Hastalık akciğerlere ilerlediğinde ise aynı mekanizma yoluyla zarar verdiğini düşünüyorum. Bilim kurulumuz da buna uygun tedavi programı önermekte. salgının başındaki yüksek ölüm oranlarının sebeplerinin birisi de bu ilaç olabilir.
Aşı çalışmalarında ise son düzlüğe henüz girmedik. ancak sevindirici birçok gelişme var. akciğer enfeksiyonunu engelleyen, daha burunda iken etkisi gösterilenler var. aşı kadar koruyuculuk süresi de önemli tabi. hastalığın altı ay kadar koruyuculuk bıraktığı söylenirken aşının en azından bir yıl koruyucu olması sevindirici olur. Tabi ömür boyu bağışıklık kazandıran bir aşı Covid-19 ile vedalaşmamız anlamına geliyor.
Kişisel tedbirlerimizi geveştmeden yaşayacağımız bayram önümüze daha güvenli bakmamızı sağlar.
Herkese iyi bayramlar.