Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, bireyin yaş ve gelişim düzeyine uygun olmayacak düzeyde aşırı hareketlilik, dikkatsizlik ve dürtüsellik sorunlarıyla kendisini gösteren “psikiyatrik” bir bozukluktur. kişinin yaşamını akademik, sosyal, mesleki alanlarda olumsuz olarak etkiler ve uyum becerilerini bozar. Sıkça çocukluk çağında rastlanan nörogelişimsel bir bozukluktur.
Tedavisi ve çözüm yolları mümkün olan hiperaktivite davranışında erken tanı oldukça önemlidir. Ailenin gözlemleri ile fark edilen hiperaktivite davranışında ailenin profesyonel bir yardım alması gerekmektedir. Geç fark edilen durumlarda çocuklara baskı ve zorlama yapılarak problem daha da çıkmaza girebilmektedir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan bir çocuğa sahipseniz öncelikle sakin olmalısınız. Panik yapmaya gerek yok, dünyanın sonu değil.
Bilmelisiniz ki her çocuk öğrenir, bazıları aynı yolla, bazıları farklı yollarla... Olumlu ve yapıcı bir tavırla çocuğunuzla bağ kurmanız çocuğunuzu geliştirecektir. Unutmayın, sizin sakin olmanız onu da sakinleştirecek en etkili ilacınız olacaktır.
Hiperaktif çocukların içinde muhteşem bir enerji var. Bu enerjiyi doğru yönetebildiğimiz takdirde diğer çocuklardan çok daha hızlı yol alabilirler.
Ruh sağlığınızı koruyun. Oksijen maskesini önce kendinize takar gibi sizi mutlu edecek, sakinleştirecek aktivitelere yer verin. Ailece yapmaktan keyif aldığınız zamanları çoğaltın. Birlikte yürüyüşe çıkmak, kitap okumak, resim yapmak, yemek yapmak aile bağlarınızı güçlendirecektir.
DEHB’li çocuğunuz için hatırlatıcı alarmlar kurmak etkili olacaktır. Ödev saati, yemek saati, etkinlik saati gibi. Uygulanabilir ve basit kurallar konulması çocuğu pozitif yönde etkileyecektir.
Çocuğunuzla aranızda özel bir iletişim dili oluşturabilirsiniz. Örneğin; arkadaşlarının yanında onu uyarmak yerine parmağınızı şıklatarak durması gerektiğini, onu rencide etmeden nazik ve sakin bir şekilde ifade edebilirsiniz.
Hareketli oyunlar oynamasına izin verip enerjisini attıktan sonra birlikte sessiz ve sakin bir paylaşım yaparak dürtüsel davranışlarını durdurmak için irade geliştirici alıştırmalar yapabilirsiniz. Bunun için tahammül edebileceği en kısa süreden başlanarak örneğin; “2 dakika sessizliği dinlemek” gibi süreyi zamanla artırarak sabır eğitimleri verebilirsiniz.
Evdeki eşyalarının yerlerinin belirli olması da DEHB’li çocuğun yaşamını kolaylaştırır. Anahtarın yeri, çantanın yeri, pijamalarının yeri vb. sürekli değişirse çocuğun yaşamı zorlaşacaktır .
Onu, çok abartmadan meşgul etmenizde yarar var. El işleri, resim, müzik, drama, yüzme, okçuluk gibi sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerden ilgi duyduğu ve sevdiği alanlara yönlendirebilirsiniz. Hareketlerini kısıtlamak yerine enerjisini atabileceği alanlar oluşturmak faydalı olacaktır.
Uykusunu almasına, dengeli ve doğal beslenmesine özen gösterin. Doğada vakit geçirmek ve hayvanlarla ilgilenmek sakinleştirici etki yapar.
Zaman zaman rol değiştirerek hangi cümleleri kurabileceklerine dair kolaylaştırıcı bir rol üstlenebilirsiniz.
Vurma, bağırma ve hakaret etme gibi davranışları varsa; oyun yolu ile bağırmadan öfkesini yönetmeleri konusunda yardımcı olabilirsiniz.
Öfkendiği zaman onu sakin bir şekilde dinleyin ve öfkesini nasıl ifade edeceğini ona anlatın. Sakın siz de ona bağırarak olumsuz bir tepki göstermeyin. Size vurmasına ve hakaret etmesine engel olun, bunu yaparken de sakin bir şekilde “hayır, bu şekilde davranmak yerine öfken geçtiği zaman konuşabiliriz” diyerek sakin bir ses tonu ile öfkesinin geçmesini bekleyin.
Çocuğunuz istemediğiniz bir davranışta bulunduğu zaman kasıtlı olarak sizi sinirlendirmek için bunu yapmıyor. Sizi üzdüğü, ortamı dağıttığı ve istenmeyen bir davranışta bulunduğu için inanın o da üzülüyor fakat içinde durduramadığı bir sistem var. Bundan dolayı çocuğunuza kızmak, bağırmak çıkmaza sürükleyecektir. Çünkü o bilerek ve isteyerek taşkınlık yapmıyor, o sadece DEHB’e sahip bir çocuk.
